Бұл мақалада тарих пәнінің оқушылардың ұлттық сана-сезімін қалыптастырудағы маңызы қарастырылады. Тарих – тек өткенді зерттеу ғана емес, сонымен қатар болашаққа бағдар беретін ғылым. Ұлттық құндылықтарды, тарихи тұлғаларды тану арқылы жас ұрпақтың бойында патриотизм, отансүйгіштік, елге қызмет ету рухы қалыптасады. Мақалада тарихты оқыту әдістері, оның тәрбиелік мәні мен заманауи оқыту тәсілдері талданады.
Кіріспе
Тарих – халықтың жады, ұлттың айнасы. Өткенді білмей, болашақты болжау мүмкін емес. Сондықтан мектеп бағдарламасында тарих пәні ерекше орын алады. Ол оқушыларға тек тарихи оқиғалар мен деректерді үйретіп қана қоймай, олардың бойында ұлттық сана-сезім мен патриотизмді қалыптастыруға ықпал етеді.
Негізгі бөлім
-
Тарих пәнінің маңыздылығы
Тарих – халықтың өткені мен бүгінін байланыстыратын көпір. Ол бірнеше маңызды міндеттерді атқарады:
– Ұлттық сана-сезімді қалыптастыру;
– Патриотизмді дамыту;
– Тарихи ойлау қабілетін жетілдіру;
– Өткеннен сабақ алу арқылы болашақты жоспарлауға үйрету.
-
Патриотизм мен ұлттық сананы қалыптастырудағы рөл
Тарих сабағы барысында оқушылар халқымыздың батырлары, ел қорғаған қайраткерлері мен тарихи оқиғалар туралы біледі. Бұл олардың жүрегінде туған жерге, ұлтқа деген сүйіспеншілікті арттырады. Мысалы, Күлтегін, Абылай хан, Әлихан Бөкейхан сынды тұлғалардың ерліктері жас ұрпаққа үлгі болады.
-
Заманауи тарихты оқыту әдістері
Қазіргі таңда тарихты оқытуда жаңа технологиялар мен инновациялық әдістер қолданылады. Олардың ішінде:
– Интерактивті карталар мен тарихи реконструкциялар;
– Дебаттар мен тарихи рөлдік ойындар;
– Цифрлық платформалар мен дерекқорларды пайдалану;
– Архив материалдарын зерттеу арқылы зерттеушілік қабілетті дамыту.
-
Қазақстан тарихын оқытудың ерекшеліктері
Қазақстан тарихы – мектеп бағдарламасының негізгі бағытының бірі. Оқушылар қазақ халқының шежіресін, мәдениетін, мемлекет құрылымының даму кезеңдерін зерттейді. Отандық тарихты оқыту келесі бағыттарда жүргізілуі тиіс:
– Қазақ хандығының құрылуы мен дамуы;
– Қазақстанның Ресей империясы мен Кеңес одағы кезеңіндегі жағдайы;
– Тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктер.
Қорытынды
Қорыта айтқанда, тарих пәні жас ұрпақтың саналы азамат болып қалыптасуында маңызды рөл атқарады. Ол оқушылардың бойында ұлттық рухты оятып, тарихи сананы қалыптастырады. Тарихты терең білетін ұрпақ – өз елінің болашағына жауапты, саналы азамат болып өседі.
Пайдаланылған әдебиеттер:
-
Бекмаханов Е. «Қазақстан тарихы», Алматы, 2020.
-
Әбдіжәми Қ. «Ұлттық тарих және сана», Нұр-Сұлтан, 2022.
-
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Тарих оқулығы, 5-11 сыныптар.