ҰЛТТЫҚ КИІМ – ҰЛТ РУХЫНЫҢ КӨРІНІСІ

           Қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан мәдениеті мен салт-дәстүрінің жарқын көрінісі – ұлттық киім. Ұлттық киім – халқымыздың тарихымен, тұрмыс-салтымен, табиғатпен етене байланысының, талғамы мен шеберлігінің көрінісі. Осы орайда, мектептерде Ұлттық киім күнін атап өту – жас ұрпақтың бойына ұлттық құндылықтарды сіңірудің маңызды бір жолы.

       «Ұлттық киім күні» – бұл тек сәнді шара ғана емес, бұл – рухани тәрбие берудің, тарихи сана қалыптастырудың бір тетігі. Бұл күні оқушылар мен мұғалімдер ұлттық нақыштағы киім киіп, оның әрбір элементінің мән-маңызымен танысады. Тақия, сәукеле, камзол, бешпент, шапан – барлығы да халқымыздың талғампаздығы мен шеберлігін паш етеді. Ұлттық киім үлгілері арқылы біз өзіміздің кім екенімізді, қайдан шыққанымызды, ата-бабамыздың өмір салтын танып-біле аламыз. Сондықтан да осындай шаралар арқылы оқушылардың бойында отансүйгіштік, ұлттық мақтаныш сезімін оятуға мүмкіндік туады. Бүгінгі күнде ұлттық киімдер заманауи үлгіде қайта жаңғырып, жастар арасында да сәнге айналып келеді. Бұл – халқымыздың рухани жаңғыру жолындағы жарқын қадамы.

          Ұлттық киімді құрметтеу – өз ұлтыңды құрметтеу. Ал өз ұлтын қадірлеген ұрпақ елінің болашағына бей-жай қарамайды. Ұлттық дәстүрімізді дәріптеу мақсатында, Жетісай ауданына қарасты, Ябек Есенбеков атындағы №59 жалпы білім беретін мектептің парламенті мүшелерімен бірлесе отырып, аптаның әр сәрсенбісі  ұлттық киім күніне орай үздіксіз жұмыстар атқарылып келеді.

        «Ұлттық киім күніне» арналған іс-шаралар жоспары:

1. Ұлттық киімдер көрмесі. Мектеп дәлізінде немесе арнайы бөлмеде ұлттық киімдер көрмесін ұйымдастыру. Әрбір киімнің тарихын, маңыздылығын және оның әртүрлі ұлттар мен аймақтардағы ерекшеліктерін көрсету. Оқушылар мен мұғалімдер киімдерге қарап, олардың мәдениеттегі орны туралы пікір алмасады.

2. “Ұлттық киімдер тарихы” тақырыбында баяндамалар. Оқушылар мен мұғалімдер ұлттық киімдердің пайда болуы, олардың әлеуметтік және мәдени рөлі туралы баяндамалар жасайды. Әрбір баяндамашы белгілі бір ұлттық киім үлгісі мен оның ерекшеліктері туралы айтып береді.

3. Ұлттық киімдер дефилесі. Оқушылар өздерінің ұлттық киімдерін киіп, сахнада немесе мектеп ауласында дефиле ұйымдастырады. Бұл шараның мақсаты – қазақтың ұлттық киімдерін таныту және олардың сұлу әрі мәнді екенін көрсету.

4. Ұлттық әндер мен би өнері. Ұлттық киім киіп, қазақтың ұлттық әндері мен билерін орындау. Оқушылар мен мұғалімдер қазақ халқының өнері мен мәдениетіне деген құрметін көрсетеді. Мысалы, «Қаражорға», «Шашу» сияқты билерді қоюға болады.

5. “Ұлттық киімнің мәні” тақырыбында пікірсайыс. Оқушылар арасында ұлттық киімдер мен қазіргі заманғы киімдер арасындағы айырмашылықты талқылау. Бұл пікірсайыс оқушылардың ұлттық мәдениетке деген көзқарастарын тереңдетуге көмектеседі.

6. Ұлттық тағамдармен дәм тату. Ұлттық киімдермен қатар, ұлттық тағамдардан дәм татуға арналған шара ұйымдастыру. Бұл оқушыларға қазақ халқының ұлттық ас мәзірімен танысуға мүмкіндік береді.

7. Шығармашылық байқаулар. Оқушылар арасында ұлттық киімдерді жасау бойынша шығармашылық байқау өткізу. Оқушылар ұлттық киімдерге қатысты суреттер салып, қолөнер туындыларын жасап, арнайы көрмеге қойып таныстырады.

8. Мұғалімдер мен оқушылар арасында «Ұлттық киім» фотосессиясы. Мектеп ауласында немесе арнайы бөлмеде ұлттық киімде фотосессия өткізу. Оқушылар мен мұғалімдер қазақтың ұлттық киімдерінде фотосуретке түсіп, олардың тарихи маңыздылығын бейнелейді.

9. Қорытынды концерт. Барлық іс-шаралар қорытындысында мектепте концерт ұйымдастыру. Оқушылар ұлттық киімдерде қазақтың әндері мен билерін орындап, ұлттық мәдениетті насихаттайды.

         Осы өтілген іс-шаралар оқушылардың ұлттық киімдерге деген қызығушылықтарын арттырып, әрбір бөлімінің маңызын түсініп,  мәдениет пен тарихты терең түсінуіне ықпал етеді.

Нағима ЕЛІБАЕВА,

Ябек Есенбеков атындағы №59 ЖББМ  тәлімгері.

Жетісай ауданы.